Jemi në 10 ditët e muajit Dhul-Hixhes, për të cilët Muhamedi a.s. ka thënë: “Nuk ka ditë në të cilat vepra e bërë për Allahun të jetë më e dashur Allahut nga ajo në këto ditë, d.m.th. në dhjetë ditët e para të Dhul-Hixhes”. Sahabët pyetën: "Qoftë edhe lufta në rrugën e Allahut?" Muhamedi a.s., ka thënë: “Edhe nga lufta në rrugën e Allahut, përveç atij që del të luftojë duke rrezikuar jetën dhe pasurinë e tij dhe i sakrifikon të dyja”. (El-Buhariu)
Njerëzit më të mirë, domethënë të dërguarit, bënë kurban për qëllimin përfundimtar dhe shpërblimin në botën tjetër. Kështu, Ibrahimi a.s., miku i Allahut - Halilullah, u sprovua nga urdhri për të sakrifikuar djalin e tij Ismailin a.s., në shembullin e të cilit gjendet kuptimi i heqjes dorë në emër të Allahut xh.sh. Ajo ngjarje paraqet themelin e ritualit në traditën tonë islame, aktin e kurbanit, pra therjen e kurbanit. “Kur fëmija u rrit aq sa ta ndihmonte në punë, Ibrahimi i tha: “O djali im, kam parë ëndërr se duhet të të flijoj. Çfarë mendon ti?” – I biri i tha: “O ati im, vepro ashtu siç je urdhëruar! Dashtë Allahu, unë do të jem i durueshëm!” Pasi iu nënshtruan që të dy urdhrit, (Ibrahimi) e vuri (Ismailin) me ballë përtokë.” (Es-Saffat, 102-103)
Duhet të jemi të vetëdijshëm për faktin se Ibrahimi a.s dhe Ismaili a.s, përveç që ishin të dërguar si robër të zgjedhur të Zotit, ishin njerëz prej mishi dhe gjaku me emocione, ndjenja dhe frikëra të lindura, karakteristike për të gjithë njerëzit dhe popuj. Prandaj, akti i gatishmërisë së Ibrahimit a.s., për të sakrifikuar djalin e tij nuk duhet parë si një marrëdhënie e mbinatyrshme dhe një nga ngjarjet në misionin profetik të Ibrahimit, e cila ndodhi me urdhër të Zotit dhe ai nxitoi për ta kryer atë, por edhe si një sfidë, formë e luftës me vetveten, si një sprovë e përmasave më të mëdha për një baba, prind dhe njeri që është në sprovë të jetës. Në këtë kontekst, ne nxjerrim një mesazh të fortë se Zoti duhet të jetë gjithmonë në vendin e parë të prioriteteve tona dhe nëse përmbushim thirrjen e Tij, të gjitha prioritetet e tjera do të rregullohen në rendin e duhur në jetën tonë me vullnetin e Tij.

Sakrifica në emër të Zotit është pjesë e pandashme e jetës

Duke u bazuar në shembullin e Ibrahimit dhe Ismailit a.s., mësojmë se sakrifica në emër të Zotit është pjesë e pandashme e jetës sonë, secili prej nesh duhet të sakrifikojë vetveten, nxitjet negative, pasionet dhe dëshirat e tepërta, duke besuar fort se është mirë për të, sepse i Lartësuari më së miri e di se çfarë është e mirë për ne. Në këtë kuptim material, myslimani kur falet sakrifikon kohën e tij, kur jep zekat dhe sadaka sakrifikon pasurinë e tij, kur shkon në haxh sakrifikon gjithë qenien e tij, të gjitha me qëllim të kënaqësisë dhe mirëqenies që kthehet në këtë botë, e veçanërisht vlerësohet në botën tjetër.
Ajeti i lartpërmendur përmban një mësim tjetër madhështor, marrëdhënien e një fëmije me prindin, të një djali me babanë. Me sa duket, nuk ka një lloj sprove më të vështirë për të, por thellë në nënvetëdijen e tij ai e di se thirrja prindërore mund të jetë e mbushur me dashuri dhe mirësi ekskluzive edhe pse ndonjëherë duket fatale për ne. Ismaili është shembulli i një fëmije besnik dhe të bindur, një i ri me sabër të fortë, që i bindet urdhrit të Zotit. Se sabri është i pranishëm në goditjen e parë, më së miri e ilustron shembulli i pejgamberit të virtytshëm Ismailit a.s., kur ai përgjigjet: “O ati im, vepro ashtu siç je urdhëruar! Dashtë Allahu, unë do të jem i durueshëm!” (Es-Saffat, 102)
Kur dëshironte me zemër të përmbushte obligimin ndaj Allahut xh.sh., Ai i dërgon atij mëshirën e Vetë nëpërmjet engjëllit Xhibril duke dërguar një dash që Ibrahimi a.s., do ta sakrifikojë në vend të djalit të tij. Allahu i Lartësuar e përmend në Kuran: “Pasi iu nënshtruan që të dy urdhrit, (Ibrahimi) e vuri (Ismailin) me ballë përtokë. Ne e thirrëm: “O Ibrahim, ti e përmbushe ëndrrën.” Vërtet, Ne kështu i shpërblejmë punëmirët! Kjo, me të vërtetë ka qenë një sprovë e qartë! Dhe Ne e zëvendësuam atë (Ismailin) me një kurban të madh, dhe i lamë atij (Ibrahimit) kujtim të mirë në brezat e mëvonshëm.” (Es-Saffat 103-108)

Sakrificat e Ibrahimit dhe familjes së tij

Shpërblimi për gatishmërinë për sakrifikim u kurorëzua me dhuntinë e kurbanit që u flijua në vend të Ismailit dhe kjo traditë e ritualit të therjes së kurbanit gjatë Kurban Bajramit vazhdoi deri në Ditën e Gjykimit. Ka shumë aspekte kronologjike dhe gjëra interesante në jetën e Ibrahimit dhe Ismailit a.s, si p.sh. lutja e Ibrahimit për t'u bekuar me evlad në vitet e tij të mëvonshme, kështu që Allahu i jep atij një djalë Ismailin, ose duke e lënë Ismailin me nënën e tij Haxheren në shkretëtirë, për hir të sakrificës së të cilit buron një burim uji kur është më i nevojshëm për mbijetesën e tyre. Nga të gjithë shembujt e mësipërm, ne shohim sprova të ndërthurura, pas të cilave vijnë shpërblimet.
Pikërisht Ibrahimi a.s., me djalin e tij Ismailin a.s., e ndërtuan Qabenë, tempullin e parë në të cilin njerëzit do të luteshin. Ata e ngritën atë si një simbol të pranisë së Zotit në Tokë dhe qendrën drejt së cilës të gjithë njerëzit do të kthehen në namaz.
Sakrifica jonë duhet të jetë ekskluzivisht në emër të Allahut xh.sh., dhe në të njëjtën kohë është shumë i rëndësishëm pastrimi i qëllimeve, si pasqyrim i devotshmërisë së pastër dhe akti i afrimit me Zotin e dashur. “Tek Allahu nuk arrin as mishi, as gjaku i tyre, por arrin përkushtimi juaj. Kështu, Ai i ka vënë ato në shërbimin tuaj që ju ta madhëroni Allahun sepse ju ka udhëzuar. Dhe, jepu lajmin e mirë, punëdrejtëve!” (Haxh, 37)
Ne shohim se forma është në manifestin e jashtëm të sakrificës, por thelbi është prapëseprapë në qëllimin dhe qëndrimin tonë të sinqertë ndaj veprës së mirë. Nga tregimi i dy djemve të Ademit a.s., Kabilit dhe Habilit, dhe kurbani i tyre, i cili iu pranua vetëm njërit (Habilit), është një vërtetim që Zoti pranon vetëm nga të devotshmit.
Krahas dimensionit të ibadetit, kurbani përmban edhe dimension social, zhvillon ndjenjën e solidaritetit dhe për qëllimin e konsumimit të tij, vë në plan të parë ata që kanë nevojë. Kurbani duhet të zhvillojë ndjeshmëri ndaj atyre që mishi u arrin te goja një herë në vit falë atij kurbani, sepse i tillë duhet të jetë prioritet në shpërndarje, vetëm në përputhje me rekomandimet e pejgamberit Muhamed a.s.. Ky është tregues më i mirë i reflektimeve pozitive mbi shoqërinë, komunitetin, xhematin dhe forcimin e lidhjeve dhe saffeve tona.