Shega përmendet tri herë në Kur’an, ku dy herë si dhuratë nga Allahu. Ajo gjithashtu përshkruhet si frut i xhenetit.
Përveçse është shumë e shëndetshme, shega ka edhe një simbolikë të veçantë.
Studiuesit e konsiderojnë shegën, së bashku me ullirin, rrushin, fiqtë dhe hurmat, ndër frutat e para të kultivuara nga njeriu. Origjina e saj vjen nga Persia e lashtë dhe është e lidhur ngushtë me kulturat dhe fetë lindore prej shekujsh.
Në Dhiatën e Vjetër, ajo përmendet si pema që lulëzonte në kopshtin e Adamit dhe Evës. Shega ka zënë vend në mite dhe vepra artistike të ndryshme, nga Rafael tek Cézanne, nga Homeri te Shekspiri.
Struktura dhe simbolika
Shega ka një brendësi të mbushur me fara të ushqyeshme, secila e mbështjellë me një shtresë të tejdukshme, ndërsa mes tyre ekziston një ndarje e hidhur. Për shkak të këtyre farave, ajo quhet edhe “molla me fara”. Farat kanë një strukturë delikate dhe një shije të lehtë të thartë.
Konsumi i shegës kërkon durim, pasi farat duhet të ndahen një nga një. Ndoshta pikërisht ky proces simbolizon bashkimin e individëve rreth një feje apo besimi të përbashkët në traditat monoteiste.
Përfitimet shëndetësore
Në historinë e njerëzimit, shega është përdorur për trajtimin e sëmundjeve të ndryshme: si mjet kundër inflamacionit, kundër parazitëve të zorrëve, për qetësimin e kollës, trajtimin e dizenterisë dhe diarresë kronike, forcimin e kapilarëve dhe ndihmën në parandalimin e aterosklerozës, astmës, bajameve dhe bronkitit.
Së fundmi, shega ka tërhequr vëmendje të madhe për shkak të përmbajtjes së saj të pasur me fitokimikate si tanina, katekina dhe antocianidina, të cilat kanë efekt të fuqishëm antioksidues. Për këtë arsye, ajo është quajtur edhe “superfrut”.
Studime dhe rezultate premtuese
Edhe pse hulumtimet për vetitë e saj shëruese janë ende në fazat fillestare, rezultatet janë shumë premtuese. Shkencëtarët janë duke kryer studime klinike për të vërtetuar ndikimin e saj në sëmundjet e rënda kardiovaskulare, leukeminë dhe disa forma të kancerit.
Një studim i publikuar në vitin 2000 në revistën American Journal of Clinical Nutrition tregoi se konsumi i shegës rrit ndjeshëm nivelin e antioksidantëve në trup, duke ulur oksidimin e kolesterolit LDL në gjak.
Gjithashtu, hulumtimet kanë treguar se konsumi i 50 ml lëng shege për një vit ndihmon në uljen e tensionit sistolik, megjithëse nuk ka pasur ndikim në tensionin diastolik. Për më tepër, ajo ndihmon në reduktimin e yndyrës në arterie, e cila çon në forcimin e enëve të gjakut.
Rezultatet paraprake tregojnë se shega mund të ndihmojë edhe në frenimin e viruseve dhe të ofrojë mbrojtje për dhëmbët dhe mishrat e dhëmbëve.
Një nga frutat e xhenetit është shega (shipaku), e cila përmendet në Kur’anin Famëlartë kur përshkruhen kopshtet e xhenetit:
“Aty, në ata të dy, ka hurma dhe shegë.”
“E cilën të mirë të Zotit tuaj po e mohoni?” (Er-Rahman, 68-69)