Qëllimi i jetës së njeriut në këtë botë

E Premte, 9 Gusht 2024 0 komente

Njeriu dhe jeta e tij është një temë që ka preokupuar që nga kohët më të lashta, si dijetarët e filozofët e mëdhenj, ashtu edhe njerëzit e thjeshtë. Të gjithë kanë pyetur e pyesin edhe sot: "Cili është vendi adekuat i njeriut në këtë botë, në të cilën ekzistojnë edhe me mijëra qenie të tjera të gjalla?" Ç’do të thotë jeta e njeriut? Sipas procesit biologjik, a lind njeriu sot për të vdekur nesër? Ku shkon jeta e tij nga të quajturit e parë si lajmërim i lindjes deri në frymëmarrjen e fundit? Përse shumë njerëz në rrugën e vet e këputin mizorisht perin e jetës së tyre dhe, ashtu, në mënyrë të palavdishme e përfundojnë jetën e tyre, edhe të shkurtër? A ndodh kjo sepse janë të dobët dhe nuk kanë mundur të durojnë vuajtjet e jetës, ose ndoshta se nuk kanë mundur të gjejnë qëllimin e jetës së tyre në këtë botë? Këto janë vetëm disa nga pyetjet e panumërta lidhur me jetën e njeriut në këtë botë.
Me këtë rast, nga mendimtarët e mëdhenj po theksojmë vetëm Paskalin, i cili si shkencëtar, filozof dhe besimtar, lidhur me këtë temë mediton dhe thotë: "Kur e mendoj jetën time të shkurtër, të humbur në përhershmërinë që i paraprin dhe pas së cilës vjen hapësira e vogël që e zë.... , më kaplon frika dhe çuditem pse jam mu këtu e jo diku tjetër, kush më ka vendosur këtu? Me urdhër dhe me udhëheqje të kujt ky vend dhe kjo kohë kanë qenë të caktuara". Paskali vetë i përgjigjet vetes dhe thotë: Në mes nesh e Xhehnemit ose Xhenetit ka vetëm jetë në mes këtyre të dyjave, e cila është gjëja më e shpenzuar në botë".
Gjithsesi, çështja e jetës së njeriut parashtrohet ndryshe për njeriun që beson se me vdekjen e tij, absolutisht dhe për të gjitha kohët përfundon jeta e tij, dhe ndryshe për njeriun që beson se me vde kjen e tij, vetëm kalohet nga një jetë materiale në jetën tjetër shpirtërore. Ne natyrisht këtu do të përqendrohemi në faktin se cili duhet të jetë qëllimi i jetës së kësaj bote për njeriun që beson në Zotin, e me vetë këtë edhe në ringjalljen pas vdekjes.
Çdo gjë që ekziston, e ka shkakun e ekzistimit dhe qëllimin e ekzistimit të saj. Për këtë Allahu xh.sh. thotë: "Nuk i kemi krijuar qiejt e Tokën dhe ç’ka ndërmjet tyre për lojë-kot". (Duhan, 38)
Kur çdo gjë që ekziston, e ka qëllimin e ekzistimit të vet, pashmangshëm shtrohet pyetja e jetës së njeriut dhe qëllimit të saj. Për ç’arsye Allahu e ka dërguar atë në këtë botë dhe çfarë roli i ka caktuar atij në të. Përgjigjen e kësaj py etjeje do ta kërkojmë në Kuran, ku Allahu xh.sh. thotë: "Dhe kur Zoti yt u tha meleqve: Unë do të krijoj në tokë mëkëmbës..." (ElBekare, 30)
Nga ky citat i Kur’anit shihet se njeriu është krijesa më e përsosur në këtë botë, për shkak se Allahu e ka emëruar për mëkëmbës këtu. Ajo është një detyrë e rëndë dhe një rol tepër me përgjegjësi, siç shihet edhe nga citati i Kuranit në vijim: "Ne u kemi ofruar emanetin (obligimin) qiejve, Tokës dhe bjeshkëve, por ato refuzuan për ta bartur atë dhe u frikësuan prej tij, kurse njeriu e pranoi, me të vërtetë ai ishte mizor e injorant". (Ahzab, 72).
Nga citati i lartpërmendur kuranor, shihet se njeriu ka marrë mbi vete përgjegjësinë për ta udhëhequr këtë botë dhe, sipas nevojës e dëshirës së tij ta shfrytëzojë dhe ta ndryshojë, natyrisht brenda kufijve të mundësive të tij.
Njeriut i është besuar misioni i madh dhe fisnik, por a do të mund ta përmbushë? Apo do ta tradhtojë besimin e dhënë?. A do të mund t'i vërë gjërat në vendet e tyre, ose, me gabimet e tij, do të shkaktojë çrregullime në këtë botë? Të gjitha këto varen prej njeriut dhe nga fakti se si do ta shfrytëzojë jetën e kësaj bote, e cila është mashtruese dhe me plot sprova, për se Zoti xh.sh. thotë: "Kjo jetë e kësaj bote nuk është përveçse zbavitje dhe lojë, e bota tjetër, ajo është jetë (e vërtetë), sikur ta dinin". (Ankebut, 64).
Duke pasur parasysh përkohshmërinë e kësaj bote, pjesëtarët e disa religjioneve propagandojnë largimin nga ajo dhe sakrifikimin në llogari të jetës së ardhshme. Ne, lidhur me këtë çështje, do të kërkojmë përgjigje në burimin kryesor të Islamit, në Kuran: "Dhe kërko (ta fitosh) botën tjetër me atë që të ka dhënë Allahu, porse mos e harro as pjesën tënde nga kjo botë dhe bëj mirë siç të ka bërë mirë Allahu ty e mos bëj çrregullime në tokë, se vërtet Allahu nuk i do çrregulluesit”. (ElKasas, 77).
Nga ky citat i Kuranit përjashtohet lënia pas dore e kësaj bote në llogari të botës tjetër; përkundrazi, urdhërohet të kërkohet vendi dhe pjesa në të, do të thotë të shfrytëzojmë begatitë dhe bukuritë e saj. Vetë logjika flet se nga kjo botë varet edhe jeta jonë tjetër, për arsye se kjo botë është paraardhëse e botës tjetër. Në kët kuptim, Pejgamberi ynë, Muhamedi a.s., thotë: “Kjo botë është ara e botës tjetër”. Nga hadithi i përmendur, shihet qartë se në këtë botë farkohet fati ynë i përhershëm. Për këtë arsye në të duhet të veprohet në mënyrë të rregullt.
Islami nuk e dëshiron njeriun asket e të mbyllur në teqe, përkundrazi mënyrën e tillë të jetës e gjykon. Mënyra e tillë e jetës na ka lënë prapa, pasojat e saj ende ndihen. Mirëpo, meqë njeriu është ndërtuar nga shpirti dhe materia, në jetën e tij ai duhet të ushqehet shpirtërisht dhe materialisht. Duhet të fitojë të mira materiale për të ekzistuar fizikisht, e për të nxitur edhe jetën shpirtërore, ngase “në trupin e shëndoshë, edhe shpirti është i shëndoshë”.
Gjithashtu duhet ushqyer edhe shpirtërisht, kështu që, krahas kënaqësisë shpirtërore, duhet të gjejë kënaqësi më të madhe edhe në begatitë materiale. Në mes shpirtërores dhe materiales duhet kërkuar mesatarja, duke mos lënë pas dore as njërën as tjetrën, duke shfrytëzuar edhe njërën edhe tjetrën.
Nëse tek ne, në jetën tonë zotëron pasioni për kënaqësitë e tepërta materiale, atëherë do t’u afroheshim shtazëve të cilat janë pa mend dhe jetojnë vetëm nga materia e për materien. Për ata që gjejnë kënaqësinë e vetme në botën materiale, Zoti xh.sh. thotë: “... ndërsa kush dëshiron frytet (begatitë) e kësaj bote, Ne do t’i japim nga ato, por në botën tjetër ai nuk do të ketë pjesë”. (Esh-Shura, 20).
Shtrohet pyetja: Kush do të ishte i gatshëm për ta sakrifikuar lumturinë e amshueshme për kënaqësi kohëshkurtër? Besimtari i vërtetë, me siguri jo. Për këtë shkak në jetën e shkurtër të kësaj bote, duhet menduar në lumturinë e përhershme. Me admirim mahnitemi nga rregulli shëmbullor në gjithësi. Çfarë bukurie, çfarë harmonie?! Mirëpo kjo është një pjesë tepër e vogël e bukurisë dhe harmonisë së krijesave të Zotit. Ç’ka përtej? Çfarë bukurish? Duhet t’i meritojmë që Allahu të na i zbulojë ato. Pasi në vete kemi edhe pjesën shpirtërore, kemi mundësi t’i afrohemi Atij, që ta ndiejmë tërë bukurinë dhe madhështinë, natyrisht nëse i meritojmë ato. Kjo do të ishte lumturia dhe kënaqësia më e madhe për njeriun. Për këtë duhet të mendojmë në këtë botë, të mendojmë dhe të angazhohemi t’i afrohemi Zotit xh.sh. dhe që fytyrat tona të jenë të ndritshme e të gëzuara.
Vërtet, ne në çdo namaz i lutemi Zotit xh.sh. me fjalët nga Kurani: “O Zoti ynë, na jep në këtë botë të mira dhe në botën tjetër të mira, dhe na ruaj nga ndëshkimi me zjarr”. Këto janë fjalë me të cilat kërkojmë të mira në të dy jetët. Këtë duhet ta kërkojmë edhe me veprat tona, dhe atëherë me siguri lutja do të na pranohej.
Kjo gjithsesi do të ishte motoja e jetës, qëllimi i fundit i jetës. Ajo për se jetojmë: mirësia në të dy jetët. Mirëpo, si mund të arrihet ajo? Vetëm me punë të vazhdueshme. Kur them me punë, gjithsesi mendoj me punë në Emër të Zotit e jo në emër të shejtanit. Nëse punojmë në Emër të Zotit, ajo do të thotë se punojmë për interesin e përgjithshëm, për të mi rën e njerëzimit. Ne nuk kemi ndonjë peshore të posaçme për t’i vlerësuar njerëzit, ajo është çështje e Zotit, por do të shfrytëzojmë thënien e Muhamedit a.s.: “Më i miri i njerëzve është ai që u sjell dobi njerëzve, kurse më i keqi njeri është ai që u sjell dëm njerëzve”.
Nëse mendojmë pë t’u ndihmuar njerëzve dhe për ta fituar lumturinë e fundit, duhet të shfrytëzojnë maksimalisht këtë jetë të shkurtër të kësaj bote. Nuk lejohet të ikim nga ajo dhe duhet të jemi në ofensivë e jo në defensivë. Më mirë është që të punojmë vazhdimisht dhe në mënyrë aktive për mirëqenie, edhe nëse duke punuar gabojmë, sesa të mbrohemi nga gabimet në mënyrë pasive, ngase pasiviteti do të ishte më i madhi gabim për ne. Interesi i përgjithshëm duhet të jetë mbi interesin tonë dhe duhet punuar edhe atëherë kur ekziston mundësia objektive që puna të mos mund të kryhet – atë do ta përfundojnë të tjerët. Duhet të punojmë edhe pa pritur shfrytëzimin e fryteve të punës sonë; të sjellim në mendje vetëm njerëzit e mëdhenj e meritorë për njerëzimin, të cilët për vite të tëra janë kënaqur nga zbulimet e tyre, duke e ditur se ata po e ndihmonin njeriu, për ta shpëtuar atë. Ata nuk mjaftoheshin nga kënaqësitë e imëta lakmuese të kësaj bote. Kjo është jetë, ata jetojnë edhe pas vdekjes së tyre...
Prandaj, nëse dëshirojmë lumturi, duhet punuar dhe luftuar për mirëqenie, lufta për ekzistencë i jep jetës kuptimin e vërtetë, pa të jeta do të ishte venitur. Ndërsa, që të mund të luftojë, njeriu duhet të jetë i fortë dhe i fuqishëm shpirtërisht, dhe atëherë nuk do të shtrohej pyetja pse disa njerëz ia këputin vetes perin e jetën...
Në fund po theksojmë fjalët e Aliut r.a.: “Puno për këtë botë sikur do të jetosh përgjithmonë, kurse puno për botën tjetër sikur do të vdesësh nesër”.
Dhashtë Zoti të veprojmë në kuptimin e këtyre fjalëve, me siguri do të ecnim me hapa më të mëdhenj përpara, dhe në një të ardhme më të sigurt.